ทุกกคนย่อมต้องการที่จะมีร่างกายที่แข็งแรง ปราศจากโรคภัย แต่วิธีการดำเนินชีวิตและสภาพแวดล้อมรอบตัวเรา ทำให้เราไม่สามารถหลีกเลี่ยงอาการเจ็บป่วยต่างๆได้ การดูแลเอาใจใส่สุขภาพของแต่ละคน ประกอบกับปัจจุบันอากาศบ้านเราก็ไม่เอานอนไม่ได้ ทำให้สภาพร่างกายปรับตัวตามไม่ทันจึงเกิดอาการเจ็บป่วยตามมา ดังนั้นเมื่อใดก็ตามที่มีอาการเจ็บปวดขึ้นมา “ยา” จึงนับเป็นปัจจัยสำคัญในการบำบัดอาการผิดปกติ ของระบบการทำงานของอวัยวะต่างๆในร่างกาย แต่ทั้งนี้ ยังมีทั้งคุณและโทษขึ้นอยู่กับลักษณะและวิธีการใช้ยาชนิดนั้นๆ
ด้วยความเคยชินของคนไทย แม้แต่อาการเจ็บไข้เล็กๆน้อยๆ ก็มักไม่ค่อยไปพึ่งหมอสักเท่าไร มักจะหาซื้อยาตามร้านมาทานก่อน ถ้าไม่ไหวจริงๆก็จะไปให้หมอรักษา แต่คุณรู้หรือไม่ว่า ไม่ใช่ยาทุกชนิดที่เราจะหามารับประทานเองได้ เพราะว่าเราควรจะทราบถึงสาเหตุและอาการ เพื่อให้สามารถเลือกยานำมารับประทานได้ถูกกับโรค และที่สำคัญก็คือ ต้องใช้ให้ถูกกขนาด ถูกเวลา ถูกวิธี ดังนั้นก่อนใช้ยา ก็ควรปรึกษาเภสัชกรและศึกษาข้อมูล เพื่อการใช้ยาให้ถูกต้องปลอดภัยด้วยทุกครั้ง
4 วิธีใช้ยาให้ถูกต้องปลอดภัย
1.ใช้ยาให้ถูกกับโรค ในทุกครั้งควรทราบก่อนว่าเราป่วยเป็นโรคอะไร ซึ่งควรบอกอาการที่เป็นอยู่คร่าวๆ ให้เภสัชกรเป็นผู้ช่วยจัดยาให้รับประทาน
2.ใช้ยาให้ถูกกับคน เพราะยาที่รักษาอาการป่วยของแต่ละบุคคล ก็มักจะเหมาะสมเฉพาะๆนั้น ห้ามบุคคลอื่นนำไปใช้ ต้องศึกษาให้ดีเสียก่อน เพราะ อายุ เพศวัย น้ำหนัก ที่ต่างกัน อาจต้องใช้ยาในปริมาณที่ต่างกันด้วย บางครั้งอาการของโรคคล้ายๆกัน แต่อาจใช้ยารักษาต่างกัน จึงไม่ควรใช้ยาของคนอื่น และควรปรึกษาเภสัชกรหรือแพทย์ก่อนด้วยทุกครั้ง
3.ใช้ยาให้ถูกเวลา ยาก่อนอาหารควรรับประทานก่อนอาหารประมาณครึ่งชั่วโมง ส่วนยาหลังอาหารควรรับประทานหลังอาหาร 15 ถึง 20 นาที ถ้าเป็นยาที่ระบุว่าต้องรับประทานหลังอาหารทันที หรือรับประทานพร้อมอาหาร ก็ไม่ควรรับประทานขณะท้องว่าง เพราะส่วนมากจะเป็นยาที่ทำให้เกิดการระคายเคืองต่อเยื่อบุกระเพาะ และถ้าเป็นยาลดกรด ควรรับประทานหลังอาหาร 1 ถึง 2 ชั่วโมงจะให้ผลดี
4.ใช้ยาให้ถูกวิธี เช่นยาเม็ดหรือยาแคปซูล ควรกลืนทั้งเม็ดพร้อมน้ำ ถ้าระบุว่าเคี้ยวก่อนกลืนต้องเคี้ยวให้ละเอียด หากเป็นยาน้ำแขวนตะกอน ควรเขย่าขวดก่อนใช้ทุกครั้ง เพื่อให้ตัวยากระจายทั่วขวด และถ้าเป็นยาผงที่ระบุให้ละลายน้ำก่อนรับประทาน ก็ควรดื่มน้ำตามมาก ๆ เพราะอาจทำให้เกิดการอุดตันของทางเดินอาหารได้ สำหรับยาที่ใช้เฉพาะที่ เช่น ยาเม็ดที่ใช้สอดทวารหนัก หรือสอดทางช่องคลอด ควรนำยาจุ่มน้ำก่อน เพื่อให้ลื่นและสอดเข้าได้ง่าย ยาที่ใช้สอดเข้าเฉพาาะที่ จะต้องเก็บไว้ในตู้เย็น เพื่อป้องกันยาหลอมตัวและช่วยให้ยามมีความแข็งพอ ที่จะสอดเข้าทวารหนักได้
สิ่งสำคัญคือวันหมดอายุ เป็นสิ่งที่ไม่ควรลืมก่อนที่จะใช้ยาทุกครั้ง เพราะหากยานั้นหมดอายุไปแล้ว แทนที่จะช่วยรักษาให้หายจากอาการเจ็บปวด ก็จะก่อให้เกิดโทษต่อร่างกายได้ อาจทำให้อาการหนักขึ้นกว่าเดิม ซึ่งการจะรู้ว่ายาหมดอายุหรือไม่ ก็ดูจากฉลากยาบนกล่องหรือขวดยานั้น
ถึงไม่ยาจะเป็นปัจจัย 4 ที่สำคัญในการดำเนินชีวิตประจำวัน แต่เราทุกคนก็ไม่ควรจะละเลยในรายละเอียดต่างๆของการใช้ยาแต่ละชนิด เนื่องจากอาจก่อให้เกิดอันตรายอย่างมากได้ ก่อนใช้ยาทุกครั้ง ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชก่อน เผื่อได้รับคำแนะนำการใช้ยาที่ถูกต้อง อย่างไรก็ตามการป้องกันไม่ให้เจ็บป่วย เป็นวิธีการที่ดีที่สุด คือการดูแลสุขภาพให้แข็งแรงด้วยการพักผ่อนให้เพียงพอ กินอาหารให้ครบ 5 หมู่ ทำจิตใจให้แจ่มใสอยู่เสมอ ก็จะทำให้เราห่างหายจากโรคภัยไข้เจ็บได้
